Από την ένωση στο διαμοιρασμό εξουσίας


Το κυρίαρχο ελληνοκυπριακό αφήγημα παρουσιάζει το κυπριακό ως πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Δεν αναφέρει τίποτα για την άρνηση του Μακάριου να εφαρμόσει το άρθρο 173 του συντάγματος, το οποίο προνοούσε την ίδρυση αμιγώς τουρκοκυπριακών δήμων στις πέντε μεγάλες πόλεις. Γεγονός που δημιούργησε μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης στις σχέσεις των δύο κοινοτήτων.
Έλλειμμα εμπιστοσύνης που έγινε αγεφύρωτο όταν ο Πρόεδρος Μακάριος το 1963 κατέθεσε τις συνταγματικές προτάσεις προς τον Τουρκοκύπριο Αντιπρόεδρο, Φαζίλ Κιουτσούκ. Πέραν δηλαδή της επιμονής του Μακάριου στο σύνθημα της ένωσης, που επίσης ενοχλούσε την τουρκοκυπριακή κοινότητα και δημιουργούσε προβλήματα στις σχέσεις των δύο κοινοτήτων σε κρατικό επίπεδο, φάνηκε ότι η ελληνοκυπριακή ηγεσία όχι μόνο δεν είχε σκοπό να εφαρμόσει τη συμφωνία αλλά ήθελε να αλλάξει το σύνταγμα.
Οι ανησυχίες της τουρκοκυπριακής κοινότητας επιβεβαιώθηκαν. Η ελληνοκυπριακή κοινότητα ένιωθε ότι ήταν ο ιδιοκτήτης του νησιού και θεωρούσε ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα με τις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου απέκτησε υπερπρονόμια. Ότι έπρεπε να βρίσκεται σε καθεστώς μειονότητας. Όχι πάντως σε αυτό της ισότιμης πολιτικά κοινότητας.
Έτσι το κυπριακό από σύγκρουση μεταξύ δύο διαφορετικών πολιτικών οραμάτων, αυτού της ένωσης με την Ελλάδα και του άλλου της διχοτόμησης του νησιού, μετατράπηκε σε ένα πρόβλημα διαμοιρασμού της εξουσίας. Βέβαια αυτή η μετατόπιση δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή, διότι η ελληνοκυπριακή ηγεσία εξέφραζε τη δυσφορία και την αντίθεση της με το καθεστώς της πολιτικής ισότητας μέσα από το σύνθημα της ένωσης.
Ίσως επειδή με το συγκεκριμένο σύνθημα αντιμετωπίζονταν και οι διαφωνίες εντός της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Διαφωνίες που είχαν να κάνουν με τη ματαίωση του οράματος της ένωσης και την άρνηση κάποιων να αποδεχτούν τη νέα πραγματικότητα. Όλοι αυτοί οι ανένδοτοι ενωτικοί ήταν και ο εσωτερικος εχθρός του μακαριακού καθεστώτος, οι οποίοι κάποια στιγμή θα συνεργαστούν με τη Χούντα και θα λάβουν μέρος στο πραξικόπημα κατά της κυβέρνησης.
Παρότι, λοιπόν, το σύνθημα της ένωσης παρέμεινε ζωντανό, ο στόχος της ελληνοκυπριακής ηγεσίας άλλαξε. Η επιδίωξη της ηγεσίας των Ελληνοκυπρίων δεν ήταν η ένωση με την Ελλάδα, αλλά η αλλαγή του συντάγματος ούτως ώστε να επέλθει δικαιοσύνη. Η ελληνοκυπριακή κοινότητα ένιωθε αδικημένη. Το μέγεθος του πληθυσμού δεν μπορούσε να δικαιολογήσει τον τρόπο διαμοιρασμού της εξουσίας. Αυτή ήταν η θέση της ηγεσίας των Ελληνοκυπρίων.
Η μετατόπιση στους στόχους της ελληνοκυπριακής ηγεσίας που έλαβε χώρα μετά το 1960 δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη. Ακόμη θεωρούμε ότι το πρόβλημα μετά την ανεξαρτησία ήταν ο στόχος της ένωσης. Και όμως η ηγεσία των Ελληνοκυπρίων θα ήταν ευχαριστημένη αν είχε επιτευχθεί ο στόχος της αλλαγής του συντάγματος και αποκτούσε τον πλήρη έλεγχο του νησιού. Πλέον δεν ήθελε την ένωση με την Ελλάδα. Για αυτό απέρριπτε κάθε σχετική πρόταση της διεθνούς κοινότητας.
Βέβαια το πραξικόπημα της Χούντας και η τουρκική εισβολή δεν μας επέτρεψαν να αντιληφθούμε την ουσία του κυπριακού προβλήματος. Κάτι που βόλεψε την ηγεσία των Ελληνοκυπρίων, η οποία είδε στα μάτια των πραξικοπηματιών τον αποδιοπομπαίο τράγο.
Η ελληνοκυπριακή ηγεσία κρύφτηκε πίσω από το πραξικόπημα και την εισβολή, κατασκευάζοντας το επίσημο ελληνοκυπριακό αφήγημα. Ότι δηλαδή το κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Και ότι το πραξικόπημα έφερε τους Τούρκους. Ούτε πως υπήρχε πρόβλημα διαμοιρασμού της εξουσίας πριν την εισβολή, το οποίο δημιούργησε η ηγεσία των Ελληνοκυπρίων αρνούμενη να εφαρμόσει το σύνταγμα.
Οι Τουρκοκύπριοι ήταν στασιαστές που επιδίωξαν τη διχοτόμηση, οι ενωτικοί προδότες που συνεργάστηκαν με τη Χούντα, οι Τούρκοι επεκτατικοί και βάρβαροι, ενώ οι Ελληνοκύπριοι τα αθώα θύματα της ιστορίας.
Το επίσημο ιστορικό αφήγημα δεν επιτρέπει στους Ελληνοκύπριους να αντιληφθούν σωστά το κυπριακό πρόβλημα και να δουν ποιο είναι τελικά το πραγματικό διακύβευμα. Και μέχρι σήμερα αδυνατούν να κατανοήσουν τα αδιέξοδα που δημιουργεί η αρνητική στάση της ηγεσίας τους απέναντι στο θέμα του διαμοιρασμού της εξουσίας που είναι και η καρδιά του κυπριακού προβλήματος.

Σχολιάστε